Wanneer je afscheid neemt van iemand van wie je houdt, zijn er momenten die zó groot voelen, dat je bijna niet weet wat je ermee aan moet. Het sluiten van de uitvaartkist is daar één van. Het is vaak het moment waarop het écht definitief voelt.

Juist op dat kwetsbare punt in het afscheid, bied ik – als de familie dat wil – het lintenritueel aan. Een eenvoudig, maar diep betekenisvol ritueel dat ik de afgelopen tijd met veel zorg heb mogen toepassen bij families die ik begeleid.

Wat is het lintenritueel?

Het lintenritueel vindt plaats vlak vóór of tijdens het sluiten van de kist.
Iedereen die aanwezig is, mag een eigen lintje uitkiezen.

Op de linten staan woorden en symbolen zoals bijvoorbeeld love, family, strong brave of een rij kleine hartjes. Woorden die iets zeggen over de band met degene die is overleden, of over de kracht die je elkaar toewenst voor de tijd die komt.

Stap voor stap gaat het vervolgens zo:

1. Iedere aanwezige kiest een lint dat past bij zijn of haar gevoel.
2. De linten worden aan elkaar geknoopt, zodat één bundel van verbonden linten ontstaat.
3. Deze bundel leggen we bij de handen van de overledene, als een teken van liefde, dankbaarheid en verbondenheid.
4. Wanneer de kist wordt gesloten, knipt iedereen zijn of haar eigen lint door.
5. Een deel van het lint blijft bij de overledene, het andere deel neem je zelf mee.
6. Met het kleine kraaltje dat bij het lint zit, kun je later een armbandje maken – een stukje lint dat je letterlijk om je pols draagt, als tastbare herinnering.
   
   

Het zijn kleine handelingen, maar ze dragen een grote symboliek in zich: verbinden, loslaten én tegelijk ook vasthouden.

Waarom het zoveel betekent voor families

Wat ik in de praktijk heel mooi vind om te zien, is dat dit ritueel mensen helpt om iets te dóen op een moment waarop je je anders misschien machteloos voelt.

Het lintenritueel:

• geeft je een actieve rol in het afscheid
• maakt de onderlinge verbondenheid zichtbaar
• brengt rust, doordat we bewust stilstaan bij het moment
• laat een klein aandenken achter dat je later nog kunt vasthouden of dragen
  
  

Voor kinderen is het vaak ook een fijne manier om mee te doen. Het kiezen van een lintje, het knopen, het knippen – het zijn concrete, zachte handelingen die helpen om te begrijpen wat er gebeurt, zonder dat het zwaar wordt uitgelegd in woorden.

Hoe ik het lintenritueel begeleid

Als ik bij een familie ben waar dit ritueel past, neem ik eerst rustig de tijd om uit te leggen wat we gaan doen en waarom. Niets hoeft, alles mag. Soms kiest alleen het gezin een lint; soms doen alle aanwezigen mee.

Ik zorg ervoor dat:

• de linten mooi gepresenteerd zijn, zodat iedereen rustig kan kiezen
• er tijd en ruimte is voor stilte of een paar woorden bij het knopen
• het moment van knippen in alle rust plaatsvindt, zonder haast
• het ritueel naadloos aansluit op de rest van het afscheid, zodat het niet ‘los’ voelt, maar echt onderdeel is van het geheel
  
  

Ik merk dat families het als troostend ervaren dat er zó bewust wordt stilgestaan bij het sluiten van de kist. Het wordt niet “even snel gedaan”, maar een gedragen, liefdevol moment waar iedereen zich in kan herkennen.

Een lint als blijvende herinnering

Na de uitvaart hoor ik regelmatig terug dat het stukje lint nog een belangrijke rol speelt:

• als armbandje om de pols
• bij een foto in huis
• in een herinneringsdoos
• in een portemonnee, om altijd bij je te dragen

Het is klein, maar zó persoonlijk. Je weet: dit lint zat vast aan dat ene moment, met die mensen, bij dat afscheid. En een deel ervan ligt voor altijd bij degene van wie je afscheid moest nemen.

Past het lintenritueel bij jullie?

Het lintenritueel is geen verplicht onderdeel, maar een mogelijkheid. Het kan mooi passen bij:

• een intiem afscheid met een kleine groep
• een grotere uitvaart, waar toch ruimte mag zijn voor iets persoonlijks
• families met kinderen, die graag willen meehelpen
• situaties waarin woorden moeilijk te vinden zijn, maar een gebaar veel zegt

Twijfel je of dit bij jullie past? Daar kunnen we het altijd rustig samen over hebben. We kijken dan naar jullie wensen, jullie gezin, jullie manier van afscheid nemen – en alleen als het goed voelt, laten we het ritueel onderdeel zijn van het moment van sluiten.

Samen zoeken naar wat bij jullie past

Ieder afscheid is anders. Het lintenritueel is één van de manieren waarop ik families probeer te helpen om een afscheid zacht, persoonlijk en echt eigen te maken.

Wil je meer weten over dit ritueel of andere mogelijkheden rondom het sluiten van de kist?
Neem gerust contact met me op. Ik denk met je mee, vertel je hoe het in de praktijk gaat en kijk samen met jullie wat passend is voor jullie dierbare en voor jullie als nabestaanden.

Je hoeft het niet alleen te bedenken – dat doen we samen. 🤍

Freddy Onderstal

Register Uitvaartverzorger

Freddy Onderstal Uitvaartzorg

(Bron: Troostboutique)